Dossier: Rugby
Samoa Greeve (zij/haar, die/diens)
Samoa Greeve (zij/haar, die/diens) komt uit een rugbygezin en is dus opgegroeid met de sport. Als kind speelde ze bij rugbyclub Delft en als student bij Rugbyende Utrechtse Studenten (de enige vrouwenrugbyclub van Nederland, opgericht in 1985). “Zo rond mijn 11ewas ik de enige in een team met alleen maar jongens, ik merkte dat ze mij niet serieus namen als teamgenoot en ik kreeg daarom ook nooit de bal. Dat was voor mij een reden om te stoppen en verder te kijken naar andere sporten.” “Tijdens mijn studententijd kwam ik in contact met Rugbyende Utrechtse Studenten (RUS), een club zonder mannenteam, opgericht in 1985 door vrouwen die niet lid mochten worden van de Utrechtse Studenten Rugby Society, een club die voortkomt uit het Utrechtsch Studenten Corps. Zowel het Corps als de rugbyclub blijven tot op de dag van vandaag gescheiden. De inclusieve spirit van iedereen bij de club was anders dan ik gewend was en stond me meteen aan.” “Via iemand van RUS kwam ik te weten over de Lowlanders, die op dat moment bezig waren met het opzetten van een inclusief team dat uit wilde komen in de damescategorie.” “Het mooie van de Lowlanders vind ik de bereidheid van iedereen om van elkaar te leren en elkaars verschillen te respecteren. Ik heb er zo veel geweldige mensen leren kennen, die allemaal een passie voor rugby delen. Voor mij komt hier alles samen.”
Credits: Samoa Greeve
LHBTI+ inclusie in rugby
Binnen het vrouwenrugby is er een grote vertegenwoordiging van queer vrouwen en non-binaire personen. Binnen het mannenrugby is deze representatie er niet. Hierin is de situatie van de sport vergelijkbaar met het voetbal, waar ook een groot contrast is in LHBTI+ representatie tussen de mannen- en vrouwenteams. Al lijkt homofobie bij het mannenrugby niet zo sterk als bij het mannenvoetbal. In Nederland is er één club die zich nadrukkelijk profileert als LHBTI+/inclusieve rugbyclub, namelijk de ARC Amsterdam Lowlanders. Deze club is in 2003 ontstaan en is aangesloten bij IGR (International Gay Rugby), een koepelorganisatie voor inclusieve rugbyclubs over de hele wereld.
World Rugby is de internationale sportbond voor rugby union (meest gespeelde variant van rugby. Deze organisatie stelde in 2022 nieuwe richtlijnen op die het voor transgender vrouwen onmogelijk maakt om mee te doen in internationale rugbywedstrijden. Er is tot op heden geen enkel incident bekend dat aanleiding zou geven om te denken dat het niet veilig is om transgender en cisgender vrouwen samen te laten rugbyen. Er is ook veel kritiek op de wetenschappelijke onderbouwing die World Rugby aan heeft gedragen om hun besluit te onderbouwen. Verder brachten zijn het advies uit aan nationale rugbybonden om transgender vrouwen uit te sluiten van het amateurrugby. Enkele landen hebben deze uitsluiting doorgevoerd. Rugby Nederland heeft afstand gedaan van dit advies. Daarom in het in Nederland van transgender vrouwen wel mogelijk om amateurrugby te spelen.
Mannen- en vrouwenrugby
In het rugby zijn er geen andere regels voor mannen en vrouwen. De kleding, de bal, het veld – alles is hetzelfde. Er is dus eigenlijk geen mannenrugby en vrouwenrugby, alleen rugby – gespeeld door mannen, vrouwen én mensen die zich niet tot deze genders verhouden. Toch is er een historisch gezien wel een verschil.
De eerste rugbyclub in Nederland, alleen toegankelijk voor mannen, ontstond in 1918 in Delft. Deze club bestaat nog steeds, onder de naam DSR-C, en accepteert nog steeds alleen mannelijke leden. Het eerste damesrugbyteam van Nederland ontstond pas in 1975 in Wageningen. In de jaren erna vormden zich meer teams die op eigen gelegenheid tegen elkaar speelden. De Nederlandse Rugby Bond erkende deze teams namelijk niet. In 1982, ter gelegenheid van het 50-jarige bestaan van de bond, was zij betrokken bij het organiseren van de eerste internationale rugbywedstrijd tussen twee damesteams ter wereld. Een delegatie Nederlandse spelers namen het op tegen de Franse nationale selectie in Utrecht. Vanaf deze historische gelegenheid viel de damescompetitie officieel onder de Nederlandse Rugby Bond (nu rugby Nederland).
In 2022 telde Nederland 95 clubs, waarvan ongeveer 60 clubs de mogelijkheid bieden om in een vrouwenteam te spelen. De competitie telde in seizoen 2022-2023 32 damesteams, velen daarvan zijn dus zogeheten clusterteams met spelers van meerdere clubs bij elkaar. De realiteit is dus dat de meeste clubs ontstaan zijn als mannenclubs die naar verloop van tijd een of meerdere damesteams hebben gekregen. Dit zorgt er nog vaak voor dat vrouwen ondervertegenwoordigd zijn in bestuursposities en benadeeld worden door het ‘old boys network’ dat een grote rol speelt in het verkrijgen van sponsors en trainers.
Credits: Samoa Greeve